همراه با همسفران عجیب و بی‌باک فضانوردان شاتل

پرتاب آخرین شاتل ناسا، توجه بسیاری را به سوی این برنامه 30 ساله جلب کرد که بیشتر تمرکز آن بر دستاوردهای علمی و همچنین از دست رفتن 14 فضانورد در حوادث شاتلهای چلنجر و کلمبیا است.
 

به گزارش سرویس علمی خبرگزاری دانشجویان یران (ایسنا) این در حالیست که تنها انسان در شاتل حضور نداشته، بلکه انواع گوناگونی از حیوانات نیز برای کمک به انسانها در کشف چگونگی سازگاری حیات در فضا، انسان را در این سفرها همراهی کرده‌اند.

در میان این حیوانات، می‌توان از عروس دریایی، موشها، قورباغه، بچه قورباغه و زنبورعسل نام برد.

در این سفر پایانی نیز 30 موش برای آزمایش تاثیرات گرانش صفر بر روی استخوانها در شاتل آتلانتیس حضور دارند. یافته‌های این پژوهش می‌تواند هم برای فضانوردان و هم بیماران مبتلا به پوکی استخوان مفید باشد.

اولین پرواز شاتل ناسا در سال 1981 و آخرین و صد و سی و پنجمین پرواز این برنامه در روز جمعه هشت ژوئیه (17 تیر) انجام شد.

این گزارش به یادآوری حضور برخی از این همسفران بی‌باک فضانوردان در فضا می‌پردازد.

 در دسامبر 1992، دانشمندان ناسا یک قورباغه ماده را بر روی شاتل اندوور به فضا فرستادند. قصد آنها از این کار تعیین امکان تولید مثل و پرورش نوزادان در میکرو گرانش بود، از این رو نیمی از تخمهای این قورباغه در فضای میکروگرانشی قرار د اده شد. تمام بچه قورباغه‌ها در شرایط سلامت به زمین بازگشتند، اما آنهایی که در میکرو گرانش پرورش یافته بودند، به دلیل عدم برخورداری از حس بالا و پایین و عدم توانایی تنفس در سطح آب، در آب غرق شدند.
 
فضاپیمای چلنجر در سال 1984 به همراه خود 3000 زنبورعسل را به فضا منتقل کرد. نبود گرانش در آزمایش هفت روزه‌ای که برای ساخت کندوی عسل مشابه با شرایط زمین انجام شد، تاثیری بر این حشرات نداشت.

ناسا به همراه شاتل کلمبیا در سال 2003، یک سری کرم ریز را برای آزمایش ماده‌ای مغذی مصنوعی به فضا فرستاد. با وجود از بین رفتن این شاتل در زمان ورود مجدد به زمین و کشته شدن تمام هفت سرنشین آن، این محموله کرم سالم مانده و بعدها توسط دانشمندان از میان لاشه این شاتل به بیرون کشیده شد. این در حالیست که در طول سه ماهی که این محموله پیدا نشده بود، این کرمها به تولید مثل ادامه داده و تا پنج نسل بعدی دوام یافته بودند.

 دانشمندان در سال 1985 دو خز میمون را برای آزمایش در مورد تغییرات احتمالی عادات غذایی آنها بر روی فضاپیمای چلنجر به فضا فرستادند. آنها دریافتند که این حیوانات نیز به حالاتی مشابه فضانوردان مانند بی‌اشتهایی و خستگی دچار شدند. این میمونها آخرین نمونه میمون سانان حاضر در فضا بودند، از جمله این میمون‌ها بارکر نام داشته و در سال 1959 بر روی موشک ژوپیتر به فضا پرتاب شد.

 در ژوئن 1991، شاتل کلمبیا 2478 پولیپ عروس دریایی را به فضا منتقل کرد. آنها توانستند با موفقیت، این موجودات را تا مرحله بعدی حیاتشان یعنی ephyrae پرورش دهند. این موجودات قادر بودند که از پایین به بالا را تشخیص بدهد. عروسهای دریایی زمینی قادر به انجام این کار نیستند.

 در سال 1997 نیز فضاپیمای آتلانتیس تعدادی اسپرم توتیا یا خارپُشت دریایی را برای آزمایش میزان سرعت حرکت آنها در گرانش سفر به فضا منتقل کردند.. محققان دریافتند که سرعت حرکت آنها در فضا سریعتر از زمین است.

- چهار ماهی مدوکا در ژوئیه سال 1994 با شاتل کلمبیا برای آزمایش جفت‌گیری مهره‌داران در فضا به مدار منتقل شدند.

 پرواز سال 1998 شاتل کلمبیا نشان داد موشهایی که در میکرو گرانش به دنیا آمده‌اند از احساس بالا و پایین برخوردار نیستند. با این حال، موشهایی که استخوان شکسته داشتند با سرعت کمتری بهبود یافته و عضلات اسکلتی آنها در گرانش پایین کوچکتر می‌شدند.

منبع: ایسنا